زمان تقریبی مطالعه: 4 دقیقه
 

أدب الدنیا و الدین‌ (کتاب)




کتاب ادب الدنیا و الدین نوشته ابو الحسن ماوردی در موضوع ادب و اخلاق به زبان عربی تألیف گردیده است.


۱ - معرفی مؤلف


ابو الحسن علی بن محمد بن حبیب البصری المعروف بالماوردی (۳۶۴- ۴۵۰ ق) در دوران شکوفایی علوم اسلامی در بصره به دنیا آمد. مقدمات علوم را نزد ابو القاسم صیمری آموخت. آنگاه به بغداد رفت و در محله «الزعفرانی» بغداد سکونت گزید و به آموزش و شنیدن احادیث مشغول شد. فقه را نزد ابو حامد اسفرایینی فرا گرفت. چون از آموختن علوم مرسوم فراغت یافت در بغداد و بصره به تدریس علوم حدیث و تفسیر پرداخت. در علوم دیگری چون فقه ، ادبیات ، نحو ، فلسفه ، سیاست ، علوم اجتماع و اخلاق مبرز بود. وی بارها در ممالک گوناگون به قضاوت مامور گردید تا اینکه در نهایت قاضی القضاة بغداد شد. وی در اصول و فروع فقه، شافعی و در اصول اعتقادی به اعتزال گرایش داشت. وی از سران فقه شافعی و بزرگان این مذهب بود. هر کس کتاب « الحاوی » او را مطالعه کند به تبحر و دانش وسیع او نسبت به مذهب شافعی گواهی خواهد داد. ماوردی در بغداد وفات یافت و در «باب الحرب» مدفون گردید و خطیب بغدادی بر او نماز گزارد.

۲ - آثار مولف


از او آثار زیادی بر جای مانده است از جمله: احکام السلطانیة ، النکت و العیون الحاوی و الاقناع در فقه که به طبع نرسیده‌اند، ادب الدنیا و الدین ، قانون الوزارة و سیاسة الملک و غیره.

۳ - معرفی کتاب


این کتاب در پنج باب تنظیم یافته است:
باب اول: در فضیلت عقل و نکوهش هواپرستی .
[۱] ادب الدنیا و الدین، ابو الحسن ماوردی، ص۷.
باب دوم: در ادب علم .
[۲] ادب الدنیا و الدین، ابو الحسن ماوردی، ص۳۳.
باب سوم: در ادب دین .
[۳] ادب الدنیا و الدین، ابو الحسن ماوردی، ص۹۸.
باب چهارم: در ادب دنیا .
[۴] ادب الدنیا و الدین، ابو الحسن ماوردی، ص۱۴۳.
باب پنجم: در ادب نفس .
[۵] ادب الدنیا و الدین، ابو الحسن ماوردی، ص۲۴۱.
مؤلف در این کتاب با توجه دادن به این نکته که مهم ترین، با ارزش ترین، و نیز نافع‌ترین چیزها آنست که قوام دین و دنیای انسان و نیز مصلحت دنیا و آخرتش بدان وابسته است چرا که در صورت پابرجایی دین ، عبادت صحیح و با دنیای شایسته، سعادت و نیکبختی تمام می‌شود. از این رو در این کتاب به بیان آداب دین و دنیا داری پرداخته و در این جهت بین پژوهشهای فقیهان و گفتار ادیبان گرد آورده است به نحوی که فهم آن برای عموم مخاطبین سهل و آسان باشد. ماوردی در لابلای کتاب به آیات قرآن کریم و نیز سنت نبوی استشهاد نمود، و نیز از ضرب المثل‌های حکیمان و ادیبان و نیز گفتار شعرا برای تنوع بخشیدن به مطالب کتاب و رفع ملالت و خستگی خواننده استفاده شایانی می‌برد.

۴ - نسخه شناسی


این کتاب در سال ۱۲۹۹ هجری و نیز سال ۱۳۰۴ ه در قسطنطنیه به طبع رسیده است. نسخه مورد استفاده در برنامه با شرح و تعلیقات محمد کریم راجح توسط انتشارات «دار اقوا» بیروت در سال ۱۴۲۱ به طبع رسیده است.
[۶] دانشنامه قرآن کریم، بهاء الدین خرمشاهی، ج ۲، ص۱۹۴۹.
[۷] اکتفاء القنوع بما هو مطبوع، ادوارد فندیک، ص۱۵۴.
[۸] اکتفاء القنوع بما هو مطبوع، ادوارد فندیک، ص۳۴۱.


۵ - منابع


۱. دانشنامه قرآن کریم، بهاء الدین خرمشاهی.
۲. اکتفاء القنوع بما هو مطبوع، ادوارد فندیک.

۶ - پانویس

 
۱. ↑ ادب الدنیا و الدین، ابو الحسن ماوردی، ص۷.
۲. ↑ ادب الدنیا و الدین، ابو الحسن ماوردی، ص۳۳.
۳. ↑ ادب الدنیا و الدین، ابو الحسن ماوردی، ص۹۸.
۴. ↑ ادب الدنیا و الدین، ابو الحسن ماوردی، ص۱۴۳.
۵. ↑ ادب الدنیا و الدین، ابو الحسن ماوردی، ص۲۴۱.
۶. ↑ دانشنامه قرآن کریم، بهاء الدین خرمشاهی، ج ۲، ص۱۹۴۹.
۷. ↑ اکتفاء القنوع بما هو مطبوع، ادوارد فندیک، ص۱۵۴.
۸. ↑ اکتفاء القنوع بما هو مطبوع، ادوارد فندیک، ص۳۴۱.


۷ - منبع


نرم افزار كتابخانه تراث‌، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.


رده‌های این صفحه : کتاب شناسی | کتب اخلاقی




آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.